Syn Józefa, drobnego dzierżawcy, wójta wsi Boczki, i Izabeli z Łoskowskich. Ożeniony był z Marią Szymanowską w 1878r.
Pierwszych wskazówek w zakresie rysunku udzielał mu ojciec. Po ukończeniu gimnazjum realnego w Warszawie studiował w latach 1867-1871 w warszawskiej Klasie Rysunkowej oraz w prywatnej pracowni W.Gersona. W latach 1871-1874 przebywał w Monachium. Od 23 stycznia 1872 przez kilka miesięcy studiował w tamtejszej akademii u H.Anschutza i A.Strahubera. Istotniejszy jednak wpływ wywarło na
niego środowisko działających w Monachium malarzy polskich na czele z J.Brandtem i M.Gierymskim. W 1872 i 1874 odwiedził kraj, odbył podróże na Podole i Ukrainę. Najwcześniejsze prace
powstały pod silnym wpływem W.Gersona. Następne malowane w Monachium i Warszawie, głęboko odczute krajobrazy oraz pełne charakteru i ruchu sceny wiejskie, atakowane przez konserwatywną krytykę, stały się obok dzieł M. i A. Gierymskich manifestacją pełnego realizmu. W 1875, dzięki pomocy C.Godebskiego, wyjechał do Paryża, gdzie wystawiał w oficjalnych salonach: w 1876 - Sprawę u wójta, Odwilż; w 1878 - Czwórkę; w 1882 - Przed karczmą, Postój kozaków. Wkrótce zdobył rozgłos.
W 1878 A.Goupil zawarł z Chełmońskim umowę na prawo do pierwokupu jego
obrazów. Wiele z nich trafiło do Anglii i Ameryki. Po bytności w Polsce w 1878
odbył podróż do Wiednia i Wenecji. Odwiedziwszy jeszcze kraj w 1882 i 1883, na stałe
powrócił w 1887, osiadając od 1889 we wsi Kuklówka. W twórczości jego zaczęły dominować pełne sentymentu i nastroju krajobrazy, ożywione często motywem dzikiego ptaka czy zwierząt, oraz obrazy ściśle zespolonego z przyrodą życia chłopskiego. |