Zak Eugeniusz
ur. 1884 Mohylno, zm. 1926 Paryż Malarz, pedagog, członek ugrupowania Rytm i Towarzystwa Artystów Polskich Sztuka. W 1902 w Paryżu kształcił się w Szkole Sztuk Pięknych pod kierunkiem J.L. Geromea i w Akademii Colarossiego u A.Bernarda. W 1903 odbył podróż do Włoch a następnie do Monachium, gdzie przez pół roku studiował w tamtejszej Akademii. W 1904 powrócił do Paryża i zadebiutował w Salonie Jesiennym. Chociaż mieszkał w zasadzie stale za granicą, brał czynny udział w polskim życiu artystycznym, był jednym z założycieli Rytmu i stałym uczestnikiem jego wystaw. W początkowym okresie twórczości wykonywał wiele sangwinowych rysunków głów i popiersi, inspirowanych sztuką renesansową. Później tworzył sielankowe kompozycje, w których niewielkie postaci ludzkie występowały na tle krajobrazu. Ostatnie lata twórczości przyniosły liczne obrazy z jedną postacią na tle wnętrza lub pejzażu (Marzyciel, Tancerz) oraz kompozycje kilkupostaciowe (Teatr marionetek). Charakterystyczny był dla nich kanon ludzkich sylwetek - wydłużonych, giętkich, z twarzami o greckich profilach i zwężonych oczach. Świat jego bohaterów jest nierzeczywisty, fantastyczny, a ich samych cechuje sielankowa łagodność połączona z melancholią i życiowym zagubieniem. Jednakże w tej ucieczce od rzeczywistości nie przekraczał artysta granic pewnego prawdopodobieństwa życiowego, świadomie dobierał i przewartościowywał pierwowzory. W konstrukcji obrazów widoczny jest wpływ Cezanne'a, którego geometria jest tutaj jednak wyciszona, zastąpiona łagodnym konturem i falowaniem kształtów. Kolorystyka prac, zwłaszcza w ostatnim okresie, odznacza się subtelnością i wibracją tonów, wykonanie zaś finezją i technicznym mistrzostwem. |