Strzemiński, Władysław
ur. 1893 Mińsk, zm. 1952 Łódź
 

Malarz, teoretyk, pedagog, członek grup Blok, Praesens, Abstraction-Creation. Po ukończeniu Szkoły Inżynierskiej w Moskwie brał udział jako oficer saperów w I wojnie światowej. Został wówczas ciężko ranny i okaleczony na całe życie. Po długotrwałym leczeniu rozpoczął studia artystyczne w gorącym okresie rewolucji. Związany był z moskiewskimi uczelniami. Zetknął się i współpracował z K.Malewiczem, czołowym przedstawicielem awangardy. Od 1920 kierował szkołą artystyczną w Smoleńsku. W 1922 wrócił do Polski i osiadł początkowo w Wilnie, gdzie w maju 1923 zorganizował z W.Kajruksztisem wystawę "Nowej Sztuki", która była pierwszym zbiorowym wystąpieniem młodych artystów polskich spod znaku konstruktywistycznej awangardy. Był aktywnym członkiem Bloku, Preasensu. Osiadłszy na stałe w Łodzi przyczynił się do ożywiania tutejszego środowiska artystycznego. Z jego inicjatywy powstała międzynarodowa kolekcja sztuki nowoczesnej, przekazana w 1931 Miejskiemu Muzeum Historii i Sztuki im. J. I K.Bartoszewiczów. Zajmował się krytyką i popularyzacją sztuki nowoczesnej. Ogłosił wiele artykułów poświęconych aktualnej sytuacji w plastyce oraz zawierających postulaty programowe i teoretyczne awangardy, którą reprezentował. W 1928 wydał "Unizm w malarstwie", książkę będącą rezultatem wieloletnich przemyśleń. Podstawowym założeniem sformułowanej tam teorii była zasada podwójnej jednorodności dzieła sztuki, wyrażająca się w jedności dzieła z miejscem, w którym powstaje oraz jedność optycznego lub matematycznego powiązania kształtów między sobą. W 1958 ukazała się jego Teoria widzenia, zbiór wykładów z historii sztuki, wygłaszanych w łódzkiej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych. Poza malarstwem, w którym urzeczywistniał swoje teorie, zajmował się typografią, architekturą i urbanistyką.