Malarstwa uczył się w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych kierowanej przez Stattlera i Łuszczkiewicza.
Krótko przebywał w Monachium u Hermana Anschutza i w Wiedniu u Chrystiana Rubena.
Od roku 1860 mieszkał w Krakowie, gdzie w roku 1873 objął dyrekcję Szkoły Sztuk
Pięknych. Poznał pobieżnie Paryż, Konstantynopol i Włochy, które może najsilniej
zaważyły na jego dojrzałej twórczości. Twórczość artysty dzieli się na dwa główne okresy: krótkotrwały, wczesny, do czasów wykonania w roku 1869 obrazu Unia lubelska, i dojrzały, ciągnący się przez lat z górą dwadzieścia, zakończony dopiero śmiercią Mistrza. W pierwszym okresie rozwijał tezy "historyzmu krytycznego".
Zgodnie z faktami obarczał winą za rozbiory Polski stan szlachecki, w szczególności zaś magnaterię. W okresie drugim ukazywał historyczne zasługi królów, rycerstwa i szlacheckich wodzów. Nie zapomniał i wtedy o roli mieszczaństwa, o doli chłopa i jego udziale w walce o niepodległość. Obrazował Dzieje cywilizacji w Polsce, podkreślał znaczenie Uniwersytetu krakowskiego i humanizmu polskiego. Wskrzeszał dnie chwały Polski Jagiellonów, ulegając w pewnej mierze podszeptom konserwatywnych
kręgów krakowskich.
Głównym motorem jego sztuki była intencja krzepienia serc wizją niepodległej Polski, w czym przypominał go Sienkiewicz.
Poczynając od roku 1862, w którym pojawił się Stańczyk, co kilka lat
powstawały wielkie jak ściana obrazy historyczne, przeplatane tysiącami szkiców, mnóstwem kompozycji mniejszego formatu i portretów.
|