Mechanofaktura Blanc-Rouge-Noire

Berlewi, Henryk ur. 1894 Warszawa, zm. 1967 Paryż Malarz, krytyk artystyczny, członek ugrupowania Blok, Syndicat de la Presse Artistique Francaise oraz Association Internationale des Critiques d'Art (AICA). Studiował w warszawskiej SSP w latach 1904-09, w ASP w Antwerpii w latach 1909-10, w paryskiej Ecole des Beaux-Arts w latach 1911-12 oraz w warszawskiej Szkole Rysunkowej w 1913. W latach 1914-18, dzięki docierającym do Warszawy czasopismom, zainteresował się dadaizmem i futuryzmem, w 1921 zaś poznając El Lissickiego pogłębił swą znajomość konstruktywizmu i suprematyzmu. Od tego momentu wszedł zdecydowanie na drogę artystycznej awangardy. Poglądy jego ugruntowały się w Berlinie w latach 1922-23, kiedy przebywał tam w kręgu twórców takich, jak T. van Doesburg, V. Eggeling, M. van der Rohe i L. Afoholy Nagy. Zafascynowany pięknem i magią maszyny wprowadził do malarstwa technikę inspirowaną jej precyzją. Była to mechanofaktura, której teorię opracował jeszcze w Berlinie, a która polegała na mechanicznym odtwarzaniu uporządkowanych, schematycznych form (linii prostych i form geometrycznych) za pomocą perforowanych szablonów. Kolorystyka ograniczała się do czerni i bieli, ożywionych niekiedy czerwienią. Mechanofakturowe elementy pozwalają go uważać za prekursora późniejszego popartu i optycznego kinetyzmu. W 1928 opuścił artysta Polskę oraz w pewnym sensie i awangardę. Zamieszkał na stałe w Paryżu, gdzie zajął się głównie malarstwem portretowym. Do zagadnień mechanofaktury powrócił w 1957 podejmując ożywioną działalność i uczestnicząc w licznych wystawach sztuki abstrakcyjnej.